marca 09, 2019

Rozwijanie zdolności koncentracji uwagi, pamięci i spostrzegawczości

Kilka słów wstępu


Zacznijmy od tego czym jest koncentracja uwagi, spostrzegawczość i pamięć z naukowego punktu widzenia.

Pamięć to zdolność do rejestrowania i ponownego przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń lub informacji.


W zależności od czasu przechowywania danych wyróżniamy pamięć:
- sensoryczną,
- krótkotrwałą,
- długotrwałą.


W zależności od zmysłu, którym odbieramy dane wyróżniamy pamięć:
- wzrokową,
- ruchową,
- słuchową,
- dotykową,
- smakową,
- węchową.

Pamięć krótkotrwała- przechowuje niewielkie ilości informacji przez krótki okres (bez dokonywania powtórek wewnętrznych czas ten szacuje się na kilka do kilkunastu sekund).

Pamięć długotrwała- dzieli się na:
Pamięć epizodyczną (wspomnienia wydarzeń)
Pamięć semantyczną (pamięć faktów). 
Nieuświadomioną pamięć proceduralną (umiejętności, nawyki)

Pamięć robocza (operacyjna) – to pamięć, która zarządza informacjami znajdującymi się w pamięci krótkotrwałej, jest odpowiedzialna za ich przenoszenie do pamięci długotrwałej oraz za połączenie nowych informacji z tymi, znajdującymi się w pamięci długotrwałej.


Spostrzegawczość to zdolność dostrzegania szczegółów i różnicowania ich pod względem ważności oraz umiejętność wyodrębniania elementów z całości. Ważny jest przy tym czas wykonywania tej czynności.


Koncentracja uwagi to umiejętność skupienia się na czynności, którą się wykonuje oraz ignorowanie bodźców rozpraszających. Koncentracja uwagi może być świadoma lub występować samoistnie bez udziału świadomości.


Przejdźmy do konkretów:

Pamięć, zdolność spostrzegania i koncentracji uwagi często są ze sobą silnie związane. W związku z tym chciałabym pokazać parę propozycji zabaw i ćwiczeń rozwijających te zdolności.

Zacznę od kart pracy, które stworzyłam :

(W linkach pod zdjęciami jest całość w PDF :))


całość w linku: obrazki do zapamiętania




Motyl rozpoczyna podróż ze środkowego kwadratu. Mówimy powili gdzie kieruje się motyl, a zadaniem dziecka jest śledzenie jej ruchu w polach kwadratu i zareagowanie, kiedy wyjdzie poza jego granice. 


Zabawy grupowe:


  • Ukryty przedmiot

Nauczyciel pokazuje dzieciom na chwilę jakiś przedmiot lub rysunek. Następnie chowa go, a zadaniem dzieci jest wymienienie jak największej ilości jego cech.



  • Gesty i piosenka 


Do wykonania tego ćwiczenia potrzebna jest piosenka, którą wszyscy znają. Ustalamy gesty, które oznaczają sposób śpiewania, np. gdy nauczyciel podnosi prawą rękę wszyscy mruczą tekst piosenki, gdy lewą śpiewają szeptem, gdy tupnie nikt nie śpiewa, gdy złoży ręce przed sobą śpiewają tylko dziewczynki, gdy skrzyżuje na piersiach – chłopcy.  



  • Dźwięki 

Dzieci siedzą w ciszy w wygodnej pozycji i mają zamknięte oczy. Wsłuchują się w odgłosy, które „produkujemy”, np. szelest kartki, mruczenie, ścieranie tablicy itp. Po zakończonej prezentacji dźwięków zadaniem dzieci jest wymienienie wszystkich odgłosów, które zapamiętali.


  • Spostrzegawczość
Nauczyciel wybiera jedną osobę z grupy. Wszystkie dzieci poproszone są o dokładne przyjrzenie się koleżance/koledze nie mówiąc, na co mają zwrócić uwagę. Po chwili dziecko wychodzi za drzwi. Nauczyciel zadaje dzieciom pytanie dotyczące tej osoby. Przykłady: „Jaki kolor oczu ma Kasia?”, ”Jaki kolor gumek we włosach ma Zosia”, itp. Dzieci próbują odpowiedzieć nauczycielowi. Po powrocie tej osoby wszyscy mogą się przekonać czy są spostrzegawczy.



  • Poszukiwania

Nauczyciel rozpoczynając zabawę mówi: „Uwaga, poszukuję się osoby o niebieskich oczach i ciemnych włosach, ubranej w kolorową bluzkę”. Zadaniem reszty jest znaleźć taką osobę w grupie. Dziecko, które zrobi to pierwsze może wywołać następną osobę i gra toczy się dalej.



  • Rysunek na plecach
Dziecko siedzi na podłodze. Zamyka oczy. Druga osoba rysuje mu na plecach np. domek, słońce, kwiat itp. Dla starszych dzieci mogą to być litery, cyfry. Następnie pytamy je, co zostało narysowane. Jeśli dziecko nie potrafi odpowiedzieć na pytanie - czynność powtarzamy.



  • Krąg

Dzieci siedzą w kręgu. Wybieramy jedno, które mówi swoje imię, następnie kolejne powtarza imię kolegi i podaje własne. Kolejne dziecko powtarza dwa poprzednie imiona i dodaje własne. 
Tą zabawę można modyfikować na wiele sposobów. Możemy dodać jakiś ruch do imienia, dźwięk lub przymiotnik. Jeśli jest to starsza grupa mogą powtarzać gesty wszystkich, jeśli nie, to tylko osoby przed nimi lub dwóch.



  • Pakujemy się na wycieczkę

Dzieci siedzą w kręgu, pierwsza osoba mówi co musi zrobić zanim wyjedzie na wycieczkę, np. „Zanim wyjadę muszę umyć okna”. Druga osoba „Zanim wyjedziesz musisz umyć okna, a ja zrobić zakupy” itd. W zależności od liczby uczestników powtarzamy wszystkie czynności lub ograniczamy np. do trzech ostatnich. Można też zmodyfikować zabawę i zacząć "Idziemy do sklepu i kupujemy....",



  • Sałatka owocowa

W zależności od liczebności grupy wybieramy np. 4 owoce: banan, śliwka, jabłko i gruszka. Przy grupie 16 osób tworzymy po cztery karteczki z napisem śliwka, cztery „banan”, cztery „jabłko” i cztery „gruszka”. Następnie dzieci losują karteczki (można je też zastąpić prawdziwymi owocami). Uczestnicy siadają na krzesełkach w kręgu. Jedna osoba nie ma krzesła i stoi w środku. Wykrzykuje nazwę jednego z wybranych owoców. Te osoby, które wylosowały kartkę z tym właśnie owocem muszą zamienić się miejscami. Osoba stojąca w środku próbuje zając miejsce jednego z nich. Ta osoba, której nie udało się usiąść pozostaje w środku, wybiera kolejny owoc i zabawa toczy się dalej. Można również krzyknąć sałatka owocowa i wówczas wszyscy muszą się zamienić miejscami. Tę zabawę można zmodyfikować i zrobić np. „sałatkę warzywną”. Możemy również przygotować kartki z dniami tygodnia (nie tylko po polsku) i hasłem weekend, kolorami i hasłem np. „paleta barw”.



  • Głuchy telefon

Dzieci siedzą w kręgu. Zadaniem wybranego dziecka jest wymyślenie jakiegoś zdania i powiedzenie go po cichu, na ucho koledze, który siedzi obok niego. Ten przekazuje informację następnej osobie (oczywiści po cichu).  ostatnia osoba powtarza zdanie na głos.


  • Co zniknęło
Nauczyciel rozkłada przed dziećmi różne przedmioty albo obrazki. Dzieci przyglądają się im uważnie a następnie zamykają oczy. W tym czasie nauczyciel chowa jeden z przedmiotów. Zadaniem dzieci jest odgadniecie co zniknęło. 

Podsumowanie:

Koncentracja uwagi, pamięć i spostrzegawczość są bardzo ważnymi zdolnościami dlatego musimy je ćwiczyć. Ale najlepsze jest to, że dzieci lubią podane powyżej zabawy, więc gwarantuje, że chętnie będą się bawiły :).


Mam nadzieje, że zadania okażą się przydatne :). 
Miłego weekendu, odpoczywajmy! ;)

Brak komentarzy: